Czego nie wstydzą się Małopolanie, czyli dziesięć powodów dla których warto odwiedzić Polonię Minor #1 ZAMKI

Wakacje, urlopy, odpoczynek i pomysły na „wolną chwilę”, aktualnie znajdują się na pierwszym miejscu w głowach większości z nas. Jaka jest więc potwierdzona recepta na idealny relaks? Gdzie się udać by zasmakować wszystkiego po trochu i nie żałować? By zaprzyjaźnić się z dziką przyrodą, poznać historię własnego kraju, przebyć setki kilometrów na dwóch kółkach, odkryć skarby architektury drewnianej i Polski murowanej, czy zagłębić tradycje wypływające z kultury sielankowych miasteczek i wiejskich osad.

 MAŁOPOLSKA!!! To tu znajdziesz całą magię relaksu na ponad 15 tys km². Nasz region gwarantuje dokładnie wszystko po trochu i jeszcze więcej. Tu nie da się nudzić, „TU” to nie tylko Kraków i Zakopane, to także Tarnów, Zalipie, Kalwaria Zebrzydowska, Muszyna, Krzeszowice, Ciężkowice, Lanckorona, Ojców i wiele innych miejsc na setkach szlaków pieszych, rowerowych, kajakowych. Czy zastanawiałeś się kiedykolwiek z czym kojarzy Ci się Małopolska? Czy tak naprawdę, jedyne co udało Ci się tu zobaczyć to Wawel, Rynek i Kopalnia Soli w Wieliczce (podczas wycieczek szkolnych)? Czy wiedziałeś, że znajduje się tu jeden z największych Parków Rozrywki Energylandia, największy ruchomy dinozaur na świcie w Zatorlandzie? Że w Bochni również można zjechać pod ziemię, przemierzając solne korytarze, a kolejka górska to nie tylko ta na Kasprowy Wierch? Czy wiesz, że na terenie Małopolski znajduje się aż 255 obiektów zaliczających się do Szlaku Architektury Drewnianej, z których większość dostępna jest dla turystów?

W samej Małopolsce możesz zobaczyć blisko 40 zamków i fortyfikacji, z których aż dziesięć jest mocno wartych polecenia, a na odwiedzenie wszystkich może braknąć wakacji. Istnieją tu też miejsca, w których szczególnie dba się o tradycję i podtrzymywanie pamięci o przodkach. Za sprawą genialnych skansenów, w których obiekty to nie kopie, a oryginalne budynki przenoszone z różnych miejsc, dzięki chęci i wytrwałości zaangażowanych mieszkańców. Królewski region bogaty jest też w liczne rozlewiska, jeziora i sztuczne zbiorniki, a szczególnie te, okalające góry Beskidu wyśmienicie nadają się na rodzinną podróż ku lepszej perspektywie. Choć na chwilę.

Tak, to wszystko! Prezentujemy MAŁOPOLSKĘ w dziesięciu odsłonach!

#1 ZAMKI – które koniecznie musisz zobaczyć

Coś czego można zazdrościć. Na równi z Dolnym Śląskiem posiadamy największe nagromadzenie murowanych i kamiennych fortyfikacji, często wpasowanych w surowy krajobraz Jury Krakowsko- Częstochowskiej (Bydlin, Rabsztyn, Pieskowa Skała, Ojców, Grodzisko, Łobzów, Korzkiew, Wawel). Są też i takie, które wręcz wiszą nad przepaścią lub zalewem (Czorsztyn, Niedzica, Tropsztyn, Dobczyce, Rytro, Rożnów). Jak i takie, które za czasów swojej świetności nie tylko pilnowały granic, ale i szlaków handlowych – rzecznych (Nowy Sącz, Muszyna, Sucha Beskidzka, Dębno, Oświęcim, Rudno). Nie wiadomo kiedy, ale łatwo zauważyć, że w XXI wieku odżyła moda na zamki. Większość z nich jeszcze do nie dawna była kamienną ruiną, dziś z powodzeniem pełnią rolę nie tylko muzeów, ale też i restauracji czy nawet hoteli. Kierunek cieszy, nawet mimo często wysokich cen biletów. Nie ważne! Podtrzymujmy naszą bogatą historię, wspierajmy dokładnie takie działania.

#BYDLIN

Do ruin zamku w Bydlinie łatwo trafić się niemożna, jeśli wcześniej z mapy nie skorzystacie. Nawet GPS pokazuje by w zupełnie innym miejscu zaparkować Kiedyś w Bydlinie był zamek i to całkiem spory, z fosami i murami oraz bramą wjazdową co wykazały późniejsze wykopaliska archeologiczne. Położony w obecnym powiecie Olkuskim przez pewien czas pełnił funkcje sakralne przez co przez wiele lat spierano się czy  w ogóle miano do czynienia z fortyfikacją. Do czasu kiedy w XVI wieku przeszedł na własność Bonerów, a następnie Firlejów, zamek miał kilkudziesięciu właścicieli. Na początku XVI w. Firlejowie dokonali przebudowy murów zamku na kościół.

Wejście do ruin zamku jest darmowe. Od placu parkingowego obok cmentarza trzeba przejść przez kilkudziesięciu metrowy zagajnik, w którym zauważalne są okopy otaczające całe wzgórze zamkowe.

#RABSZTYN

Wznoszące się w jurajskiej miejscowości Rabsztyn, kilka kilometrów od Olkusza, na szczycie wapiennego wzgórza pozostałe ruiny zamku są śladem pięknej niegdyś królewskiej średniowiecznej warowni, która powstała najprawdopodobniej w XIII wieku. Ruiny zamku w Rabsztynie leżą w dolnej części Jury Krakowsko – Częstochowskiej. Pierwotnie zamek w XIII był drewniany, jednak za czasów panowania Kazimierza Wielkiego, zgodnie z powiedzeniem „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”, nakazano przebudowanie grodu na murowany. Po śmierci króla przeszedł on w ręce prywatne w ramach spłaty długów korony.

Otwarty od 10.00 do 18.00 każdego dnia

Bilet normalny 2,00zł

Bilet uglowy 1,00zł

#TENCZYN

Potężny niegdyś zamek Tenczyn był uznawany za drugi Wawel. Był to jeden z największych zamków Małopolski, położony dodatkowo na wygasłym wulkanie, na wysokości 403 m.n.p.m. Nic w tym dziwnego skoro, wspaniała budowla była dziełem jednego z najmożniejszych i najbardziej wpływowych rodów w Polsce – Tęczyńskich. Zamek w Tenczynie zbudował w XIV wieku Andrzej Tęczyński, pierwszy znany pan w Tenczynie oraz wojewoda krakowski. Wiadomo też, że wcześniej jego ojciec, wojewoda sandomierski i kasztelan krakowski założył w okolicy zamku osadę oraz rozpoczął w pewnym sensie budowę warowni, tworząc prymitywny plan z drewnianych zabudowań i okrągłej baszty gotyckiej – tzw. Dorotką. Po gruntownych remontach został ponownie otwarty i udostępniony dla turystów od kwietnia 2018 roku. 

Otwarty od 10.00 do 18.00 każdego dnia poza piątkiem

Bilet normalny 7,00zł

Bilet ulgowy 4,00zł

Bilet rodzinny 18,00zł 

Zamek najlepiej prezentuje fantastyczny materiał z drona wykonany przez Piotra Chronowskiego

#PIESKOWA SKAŁA

Zamek w Pieskowej Skale na Jurze to prawdziwa perełka architektoniczna i jeden z najlepiej zachowanych zamków w Małopolsce. Położony w Ojcowskim Parku Narodowym 30 minut drogi od Krakowa. W stylu renesansowym zamek wita już od drogi wszystkich turystów i urzeka po prawdzie swym pięknem. Pierwsze informacje i wbitym w jurajskie skały zamku pochodzą z 1315 roku. Przez setki lat jak w przypadku historii każdego zamku, był niszczony, grabiony, podpalany i odbudowywany, a na początku XX wieku zamek został odrestaurowany i przekształcony w pensjonat, utworzono tu także muzeum archeologiczno-przyrodnicze. Ponowne po wojnie, od 1950 roku prowadzono tu prace konserwatorskie w celu przywrócenia autentycznych cech architektury renesansowej. W ostatnich latach ponownie przechodził remont głównie dziedzińca głównego oraz elewacji zewnętrznej. Dziś otwarty wraz z salami na każdym piętrze, zachęca również restauracja z smacznym i stosunkowo tanim „jadłem”.

Otwarty od:

9.00 do 17.00 wtorek-czwartek

9.00 do 13.00 piątek

10.00 do 18.00 sobota-niedziela

Bilet normalny 18,00zł

Bilet ulgowy 11,00zł

Bilet rodzinny 50,00zł 

Bilet za parking pod zamkiem 8,00zł

#ZAMEK LIPOWIEC

Jeden z niewielu obiektów zamkowych, w których nie mieliśmy okazji być – i w sumie nie wiem dlaczego J A to przecież okazałe ruiny zamku górującego nad Nadwiślańskim Parkiem Etnograficznym w Wygiełzowie, położone w Rezerwacie Przyrody Lipowiec. Usytuowane na wapiennym wzgórzu pamiętają początki XIII wieku, kiedy wieża zamkowa była osobnym elementem obronnego grodziska. Podobny do obecnego kształt uzyskał pod koniec XV wieku.

Otwarty od 8.00 do 18.00 każdego dnia 

Bilet normalny 6,00zł

Bilet ulgowy 4,00zł

#ZAMEK W NIEPOŁOMICACH

To późnorenesansowy zamek z połowy XVI wieku przebudowany w 1800 roku. Budowla piętrowa, cztero-skrzydłowa z dziecińcem otoczonym krużgankami jak na Wawelu stąd przydomek „Mały Wawel”. Wewnątrz zamku można zobaczyć salę myśliwską Władysława IV tzw. akustyczną i salę rycerską z gotyckim sklepieniem. Pierwotnie powstał za panowania Kazimierza Wielkiego, jednak najczęstszym bywalcem wśród królów był Władysław Jagiełło, który przyjeżdżał tu na polowania. Zamek pełnił też funkcję izolacyjną dla królów i ich rodzin w czasach zaraz panujących w ówczesnej stolicy, położonej kilkanaście kilometrów od Niepołomic.

Otwarty od 10.00 do 18.00 każdego dnia 

Bilet normalny 15,00zł

Bilet ulgowy 10,00zł

Bilet rodzinny 30,00zł 

#WAWEL

Czy w ogóle można komuś przedstawić Wawel? Najpopularniejszy i najładniejszy zamek w Polsce? Królewski, renesansowy z elementami gotyckimi rozbudowany na zlecenie Zygmunta I Starego. Dziś widzimy zamek otoczony wysokimi murami i basztami, z Katedrą Wawelską, Dzwonem Zygmunta, czy pomnikiem Tadeusza Kościuszki. U podnóża chronionym przez legendarnego Smoka Wawelskiego, przy grocie, która ku ciekawostce przez lata wcale nie była domem ziejącego ogniem upiora, a słynnym na cały region… domem publicznym. Gdy Zygmunt III Waza przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy, zamek wraz z otaczającymi go zabudowaniami zaczął niszczeć. Po wojnie ponownie odzyskując swój blask.

#ZAMEK W NOWYM WIŚNICZU

Wzniesiony został w drugiej połowie XIV wieku w stylu wczesnobarokowym z elementami renesansowymi. Zbudowany na planie czworoboku z wewnętrznym dziedzińcem jak większość zamków małopolskich, z czterema basztami w narożnikach zamku. W twierdzy znajduje się krypta grobowa rodu Lubomirskich oraz Sala Rycerska z eksponatami jakie znajdowały się wewnątrz, od początku istnienia zamku. Otoczony wysokimi murami bastionowymi z jedną bramą wjazdową z XVII wieku i wieloma stanowiskami armatnimi był zapewne zamkiem nie do zdobycia w czasach swojej świetności. Zamek w swojej historii był wielokrotnie niszczony, trawiony przez pożary i plądrowany przez najeźdźców oraz zaborców, jednak obecnie jest w dobrym stanie. Dzięki staraniom Muzeum Ziemi Wiśnickiej, zamek dopuszczony jest do zwiedzania, a wewnątrz można podziwiać XIX-wieczne meble, makiety zamku, ogromną salę balową, salę plafonową z pozłacanym sufitem, salę akustyczną oraz kaplice zamkowe i krypty wcześniej wspomnianego już, rodu Lubomirskich.

Otwarty od 

10.00 do 18.00 niedziela

8.00 do 16.00 wtorek-sobota

Bilet normalny 24,00zł

Bilet ulgowy 15,00zł

#ZAMEK ŻUPNY WIELICZKA

Żal się przyznać, ale tak to chyba już jest, że to co ma się pod nosem zostawia się na sam koniec. I tak w tym przypadku nie byliśmy na zamku, od którego dzieli nas niewiele ponad 10km. Wielicki kompleks zamkowy jest jednak unikalny na skalę europejską i mamy tego świadomość. To najstarszy i najokazalszy zabytkowy obiekt w krajobrazie Wieliczki. Rozwijał się już w XIII wieku dzięki zasobom soli znajdującej się głęboko pod powierzchnią ziemi. Stąd też to jeden z niewielu zamków obronnych w Europie, bezpośrednio związanych z przemysłem górniczym. Później kopalnie soli w Wieliczce i Bochni połączone z warzelniami wchodziły w skład Żup Krakowskich tworząc największe polskie przedsiębiorstwo i jedno z największych w Europie, a sam zamek pozostawał siedzibą zarządu aż do 1945 roku.

Otwarty od 9.00 do 20.00 każdego dnia 

Bilet normalny 8,00zł

Bilet ulgowy 5,00zł

Bilet rodzinny 15,00zł 

#MAŁY WAWEL W SUCHEJ BESKIDZKIEJ

Piękny renesansowy zamek czasami, na przekór nazywany Małym Wawelem podobnie jak w Niepołomicach, przez co podkreśla dumę mieszkańców miasta z tej architektonicznej perełki. Rezydencja powstała za sprawą Włocha Gaspare Castiglione, który po ślubie z polską szlachcianką zmienił nazwisko na Polskie – Kacper Suski. Przez lata wizytówka ziemi Suskiej podnosiła swoją wartość stając się głównym ośrodkiem administracyjnym i kulturowym regionu.

Bilet normalny 9,00zł

Bilet ulgowy 7,00zł

#NIEDZICA

Zamek wzniesiony w XIV wieku przez rodzinę Berzeviczych w Niedzicy, wraz z pobliską warownią w Czorsztynie, strzegł naszej polsko-węgierskiej granicy przebiegającej nurtem Dunajca. Z zamkiem związanych jest wiele legend, również z… Indianami. W połowie XVIII w. właściciel zamku w poszukiwaniu majątku i przygód Sebastian Berzeviczy wyjechał do Ameryki Południowej. Ożenił się tam z szlachetnie urodzoną Indianką, której korzenie sięgały przodków przedstawicieli największej świetności Inków. Po zaślubinach córki z przywódcą Indian sprzeciwiających się kolonizatorom z Hiszpanii, postanowił uciec wraz z rodziną do Włoch a następnie powrócił z córką i wnukiem do zamku w Niedzicy.

Otwarty od 9.00 do 18.30 każdego dnia 

Bilet normalny 19,00zł

Bilet ulgowy 14,00zł

#CZORSZTYN

Oddalony o niemal 2 km od Niedzicy, zamek powstał prawdopodobnie w XIII wieku na terenie zarządzanym wtedy przez siostry klaryski z Starego Sącza, obok gródka Wronin. Zamek niewielkich rozmiarów miał bronić drogi handlowej prowadzącej na Węgry, ale obecną formę (jeszcze przed popadnięciem w częściową ruinę) stworzył Kazimierz Wielki budując zamek graniczny jako odpowiedź na budowę zamku w Niedzicy. Na zamku mieszkał starosta zarządzający dobrami przynależnymi.

Otwarty od 9.00 do 18.00 każdego dnia 

Bilet normalny 6,00zł

Bilet ulgowy 3,00zł

#ZAMEK W MUSZYNIE

Nad Muszyną w otoczeniu niskich zabudowań, płytkiej, górskiej rzeki Muszynki wpływającej niemrawo do Popradu, góruje kamienny zamek. Był on pierwszą strażnicą polską pilnującą granic przed najazdami z południa oraz zbójcami, których w Pieninach nie brakowało. Dziś to bardziej ruiny niż zamek, lecz poczyniono kilka kroków by wzgórze nie było jedynie gruzowiskiem wiekowych kamieni. Zamek wzniesiono w 1390 roku gdzie był rezydencją starostów biskupich aż do 1474 roku kiedy został zniszczony podczas najazdu na Polskę króla węgierskiego Macieja Korwina. Odbudowany został w tym samym roku ale przez Węgrów i pełnił od tego czasu jedynie funkcję strażniczą.  

Otwarty całą dobę

Wstęp wolny

#WYTRZYSZCZKA

 Obok tego zamku-warowni przejeżdżamy tak samo często jak koło tego w Wiśniczu (zależy którą drogę wybieramy z Krakowa pod Limanową). Rycerska warownia położona jest na bardzo stromym wzgórzu nad Dunajcem, patrząc od strony Tropia, w którym znajduje się jeden z najstarszych murowanych kościołów w Południowej Polsce (z XI wieku). Warownia strzegła tzw. Bramy Sądeckiej, przez którą wiodły dwa ważne szlaki z Polski na Węgry – wodny i lądowy. W czasach, gdy zamkiem zarządzał ród Gabońskich, burgrabiowie organizowali… pirackie napady na łodzie przepływające Dunajcem. Dziś jest to jedna z niewielu, w całości zrekonstruowana, średniowieczna forteca obronna w Polsce.

Otwarty dla zwiedzających w lipcu i sierpniu od 

9.00 do 17.00 poniedziałek – piątek

9.00 do 19.00 weekend

Brak informacji o bilecie

#ZAMEK ZAWISZY CZARNEGO

Dziś nie wygląda zbyt okazale, w sumie to doszczętne ruiny, ale jest ogromne światełko w tunelu. Niedawno wyszły informacje, które wprost gwarantują że w przeciągu najbliższych kilku lat niewielki zamek zostanie odbudowany i zrekonstruowany. Obecnie prowadzone są kolejne prace archeologiczne mające na celu ustalenie jak największej liczby faktów dotyczących budowli, w czasach kiedy mury jeszcze w całości utrzymywały górne sklepienia. Pierwotnie zamek został wzniesiony w XIV wieku przez ojca braci Piotra i Klemensa Rożnów z herbu Gryf, od których nazwę nosi miejscowość, w której znajduje się zamek. Pierwotnie również zbudowany na planie prostokąta zamek otoczony był z trzech stron zakolem Dunajca, a dziś leży jakby nad brzegiem Zalewu Rożnowskiego. Zamek w XV wieku nabył znany wszystkim z historii, znakomity rycerz Zawisza Czarny, stąd też zamek nazywany jest „Zamkiem Zawiszy Czarengo”, który tak po prawdzie w samym zamku nie zabawił zbyt długo (niewiele ponad dwa lata). Sama osoba tak ważnego dla Polski woja, stała się idealnym haczykiem marketingowym dla tego miejsca.

Otwarty całą dobę

Wstęp wolny

#MELSZTYN

To ostatni z tych zamków, w których w Małopolsce jeszcze nie byliśmy. Położony gdzieś na wschód od Krakowa w gminie Zakliczyn nad samym Dunajcem. Ruiny tego zamku znajdują się na niewielkim wzgórzu liczącym ponad 315 m.n.p.m. a do dziś najlepiej zachowały się ściany północno-zachodnia (18 metrów) i południowo-wschodnia z zachowanymi gotyckimi futrynami okiennymi oraz kroksztyn wspierający wykusz sanitarny. Widoczne są również ślady po wewnętrznym kominku, po renesansowych murach wraz otworami strzelniczymi. W centralnej części zamku znajduje się również poszerzające się zapadlisko po cysternie zamkowej. Chyba w tym roku się tam przejedziemy

źródło: zamki.pl

Otwarty całą dobę

Wstęp wolny

 ——–

Już jutro kolejna odsłona „MAŁOPOLSKA TO TU” – Ścieżki rowerowe