kursory na bloga

Podróżować Najlepiej

Main Menu

  • START
    • Podróżować Najlepiej…
  • #MałopolskaZaRogiem
  • Małopolska
    • Wynajem aut
    • Transport publiczny
    • Atrakcje z przewodników
    • Kraków
    • Muzea w Krakowie
    • Krakowski Przedsionek
    • Szlak Architektury Drewnianej
  • Polska
    • Polska Centralna
    • Polska Północna
    • Polska Południowa
    • Polska Wschodnia
    • Polskie Zamki i Pałace
  • Destynacje
    • Austria
    • Bośnia i Hercegowina
    • Chorwacja
    • Czechy
    • Francja
    • Hiszpania
    • Holandia
    • Irlandia Północna
    • Łotwa
    • Niemcy
    • Norwegia
    • Republika Irlandii
    • Rumunia
    • Słowacja
    • Ukraina
    • Węgry
    • Wielka Brytania
    • Włochy
  • Współpraca

logo

  • START
    • Podróżować Najlepiej…
  • #MałopolskaZaRogiem
  • Małopolska
    • Wynajem aut
    • Transport publiczny
    • Atrakcje z przewodników
    • Kraków
    • Muzea w Krakowie
    • Krakowski Przedsionek
    • Szlak Architektury Drewnianej
  • Polska
    • Polska Centralna
    • Polska Północna
    • Polska Południowa
    • Polska Wschodnia
    • Polskie Zamki i Pałace
  • Destynacje
    • Austria
    • Bośnia i Hercegowina
    • Chorwacja
    • Czechy
    • Francja
    • Hiszpania
    • Holandia
    • Irlandia Północna
    • Łotwa
    • Niemcy
    • Norwegia
    • Republika Irlandii
    • Rumunia
    • Słowacja
    • Ukraina
    • Węgry
    • Wielka Brytania
    • Włochy
  • Współpraca
  • Gdzie jechać na wakacje we wrześniu? Kilka podpowiedzi z których sami skorzystaliśmy

  • Praga – może być ulubionym, europejskim miastem

  • Skomponuj Euro-trip po miastach starego kontynentu. Wszystko podczas jednego wyjazdu!

  • Niski budżet? Spełnij 9 zasad i podróżuj taniej

  • Caminito del Rey, adrenalina na własne ryzyko

KrakówMałopolska
Home›Kraków›Budynek socjalny „S” i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

Budynek socjalny „S” i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

By Basia
11 marca 2016
3123
1
Share:

Pewnie niektórzy z Was już się zorientowali, że od wrażeń i odczuć związanych z danym miejscem jestem ja (Basia). Także o schronie będzie trochę innym okiem, niż o budynku „Z”. Drugim z budynków nowohuckiego Watykanu jest budynek „S”. Z zewnątrz identyczny do „Z” jednak jest to budynek socjalny, przeznaczony po prostu dla ludu. Nie przebywała w nim kadra zarządzająca, mieszcząca się w „Z”. Oba budynki połączone są podziemnym tunelem umożliwiającym komunikację nawet w przypadku odcięcia możliwości telefonicznego porozumienia się.

Wróć do pierwszej części spaceru po reprezentacyjnych budynkach Kombinatu. #klikgrafika

CZ-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa


Niestety podczas naszej wycieczki nie udało się zwiedzić samego budynku, jednak główną atrakcją tego miejsca jest obecnie świetnie zachowany schron przeciwatomowy z oryginalnym wyposażeniem. Gdyby nie postęp techniczny i wiszące „aktualności” można by pomyśleć, że jeszcze wczoraj ktoś tam pracował.

budynek-s-9-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

Przede wszystkim schron zaskakuje. Spodziewałam się wybetonowanej, ciemnej przestrzeni, schowanej głęboko pod ziemią. Nic bardziej mylnego! Po przejściu przedsionka oddzielonego parą drzwi znajdujemy się w miejscu, które przypomina na pierwszy rzut oka przedpokój mieszkania z lat 80. ubiegłego wieku. Na podłodze dywan (!) i wszechogarniająca czystość. Do tego powierzchnie drewniane, farba, można powiedzieć, że w pewien sposób przytulnie.

budynek-s-25-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

W schronie znajdowało się kilka pomieszczeń, które pełniły funkcje obronne, umożliwiały przetrwanie, zarządzanie, komunikację, a także pozwalały odpocząć. I tak jak wyglądały w ostatnim dniu użytkowania, tak trwają do dziś. Piszę to po raz kolejny, ale oryginalne wyposażenie naprawdę robi robotę.

budynek-s-10-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-26-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

W jednym z pomieszczeń zgromadzone zostały maski gazowe, a także instrukcje, jak zachować się w razie ataku atomowego. Myślę, że ich zastosowanie niekoniecznie było skuteczne, ale najważniejsze, że lud był wyedukowany i poinformowany. Poniżej kilka złotych rad.

budynek-s-14-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-19-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

Zbiór masek gazowych pokazuje jak przemyślane i zróżnicowane było ich zastosowanie. Były takie które niewiele pomagały, ale podtrzymywały w przeświadczeniu, że człowiek zrobił wszystko by się uratować. Jeśli ktoś został ranny w głowę, to i na tę okoliczność przygotowano odpowiednie. System wiązań pozwalał na zabezpieczenie delikwenta przed atomowym powietrzem. Jeśli ktoś ma ochotę, może wczuć się w klimat i spróbować ubrać maskę gazową. A że nie jest to łatwe, wie zapewne większość.

budynek-s-3-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

Na każdym kroku, w schronie zdumiewają pamiątki z czasów jego świetności. Podczas przechodzenia z jednego pomieszczenia do drugiego, zachwycają wypełnione gablotki, aktualności, gazety, kalendarze, przerażają trochę wzmianki o Czarnobylu…

budynek-s-15-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-16-2 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

W kolejnym pomieszczeniu można zobaczyć mapy, schematy organizacyjne. Moją uwagę zwróciły właśnie schematy. Kolorowe. Wbrew myśleniu, że to przecież nic trudnego wydrukować planszę w kolorze… Przygotowanie schematów i kolorowych informacji na mapach, było niesamowicie czasochłonne. Sprawdziłam! Schematy są pokolorowane – kredkami woskowymi! Pięknie!

budynek-s-6-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-21-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

W każdym z pomieszczeń obowiązkowo znajduje się przynajmniej jeden telefon. A zazwyczaj kilka. Zachowały się również tablice z czasu wzniosłych socjalistycznych idei. Uważam, że każdy kto nie żył w tamtych czasach – powinien przynajmniej spróbować poczuć ten klimat. Wrażenia niezapomniane!

budynek-s-1-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-27-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-28-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

Schron oprócz swojej oczywistej funkcji przygotowany był na to, by spędzić w nim naprawdę dużo czasu. Nie zapomniano prawie o niczym. Są toalety, telefony, prysznice, telefony, łóżka, telefony, komora filtro-wentylacyjna, żeby było czym oddychać, postarano się również o to, by wody nie zabrakło. Jest jeden mały niuans. Czego brakuje? Nie ma kuchni. Ale biorąc pod uwagę, że człowiek przeżył wybuch bomby atomowej, a woda jest podstawą dalszej egzystencji, można na brak kuchni przymknąć oko. Nie można też nie wspomnieć o tym, że ludzie znajdujący się w schronie, korzystali z najnowszych rozwiązań techniki i mogli odpoczywać na nowoczesnych jak na owe czasy kompletów „Kubuś”. Pewnie wielu z nas spało na bardzo podobnych, jak nie identycznych.

budynek-s-13-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-29-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-30-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

Ciekawym dla mnie pomieszczeniem był pokój na pierwszy rzut oka wyglądający jak dawne call center. Kilka oddzielnych stanowisk z telefonami zapewniało przyjęcie meldunków i przekazania ich do odpowiedzialnych osób. Ważną informacją jest fakt, że osoba oczekująca na telefon nie mogła opuścić swojego stanowiska na wypadek, gdyby w tym czasie miał przyjść kolejny meldunek. Jak więc przekazać usłyszane informacje bez opuszczania swojego miejsca pracy? Wymyślono system powiadamiania. Każdy pracownik miał dzwonek, który uruchamiał po otrzymaniu meldunku i na swoistego rodzaju tablicy pojawiał się znacznik, że pod konkretnie przypisanym do stanowiska  numerze znajduje się wiadomość. Do takiego pracownika przybiegał odbiorca wiadomości i przekazywał ją dalej. Dobry plan to podstawa.

budynek-s-24-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-23-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-18-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

Na koniec pozostało właściwe centrum zarządzania. Tutaj nie było mowy o żadnej pomyłce. Każde stanowisko było przypisane do jednego specjalisty. I tak, swoje miejsce mieli m.in.. specjalista ds.  socjalnych, łączności, żywności, zarządzania,  a także Dyrektor Generalny Huty Tadeusza Sendzimira (dawniej im. Lenina). Telefon, słuchawki i trochę guziczków miało zapewnić kontrolę nad całym kombinatem. Co ciekawego w takim miejscu? Oprócz tego, że każdy wiedział, co miał robić, nie brakowało innowacyjnych narzędzi/rozwiązań. Moją uwagę zwróciła tablica meteorologiczna, na której wyświetlano, jaka jest obecnie pogoda. Genialne! Dodatkowo znalazł się tam podświetlany plan Kombinatu, tablica informująca o alarmach. Jak na czasy kiedy technologie nie były zbyt rozwinięte, uważam, że schron był bardzo nowoczesny i bardzo dobrze skomunikowany m. in. z budynkiem „Z”.

budynek-s-11-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-12-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

Oczywiście nie zabrakło pomieszczenia, gdzie praca biurowa i dokumenty wiodą prym. Ale to przecież to centrum administracyjne.

budynek-s-22-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-17-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

I na koniec, coś, co budzi mój absolutny podziw do dziś. Nie jestem w stanie pojąć na jakiej zasadzie działała centrala telefoniczna i skąd ta pani, która tam pracowała, wiedziała co po naciskać i gdzie podpiąć kabelek, żeby móc oddzwonić z radosną informacją: „Międzymiastowa, proszę czekać, będzie rozmowa!„

budynek-s-5-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-7-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

„SCHRONIONE” CIEKAWOSTKI

I na koniec, po raz drugi już, parę ciekawostek i kilka zdjęć.

W schronie, powietrze rozprowadzane było przy pomocy specjalnego silnika. Na silnik składał się człowiek i rower, podpięty pod zbiorniki powietrza i system wentylacji. Zasada działania niezwykle prosta, ale skuteczna.

Ze schronu można było wyjść także przez „wyjście zapasowe”. Dokąd? Na dziedziniec.

budynek-s-16-2 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

Dla fanów nowoczesnych technologii – w schronie jest zasięg! Z Internetem też udało mi się połączyć.

Czy maski gazowe były przystosowane tylko do użytku przez ludzi? Sama tego nie wiedziałam, ale nie! Zostały przygotowane również maski dla koni. Niestety w schronie takie się nie zachowały, przykładową można zobaczyć jedynie na obrazku.



W schronie umieszczono również głośniki, które służyły do przekazywania ważnych komunikatów. Co w tym dziwnego? Specjalny system pozwalał na przekazanie informacji tylko przez jeden głośnik, odcinając pozostałe lub tylko przez dwa wybrane. Albo wszystkie jednocześnie.

budynek-s-8-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

budynek-s-4-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

 I parę przemyśleń. Czy warto zobaczyć socrealistycznego kolosa? Zdecydowanie tak. Należy jednak wziąć pod uwagę, że to jeszcze młoda historia i nie dostarczy wrażeń, jak malowidła naskalne. Ale ze względu na rolę jaką Kombinat odegrał w życiu Krakowa, a przede wszystkim Nowej Huty, warto, a nawet trzeba. To nie tylko ogromny zakład pracy z halami budynkami administracyjnymi, ale miejsce, dzięki któremu rozwinęła się ta część miasta. A o mały włos  całkiem oddzielne miasto. To perełka, o którą należy dbać, by nie została zniszczona, bo naprawdę wielu ludzi zostawiło tam kawał swojego życia. Moi dziadkowie też.

budynek-s-31-1 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

I na trzeci koniec, już ostatni. Zachęcam do śledzenia losów obu budynków. Pojawiły się głosy o możliwości oddania ich zagranicznym inwestorom. Obecnie na liście zabytków, znajdują się tylko elewacje, więc są „nie do ruszenia”. Szkoda byłoby stracić takie historyczne miejsce. Osobiście nie wyobrażam sobie, żeby wewnątrz powstał kolejny hipermarket albo galeria. Nie, nie i jeszcze raz nie.

Polub-nas-na-FB-1-1024x311 Budynek socjalny "S" i najlepiej zachowane schrony podziemnego Krakowa

TagsBudynek SBudynek ZKombinatkrakówNowa HutapodróżePRLSchrony Nowa Hutaschrony pod Krakowemstara hutatajemnicetravel
Previous Article

Centrum Administracji Huty im. Lenina w Krakowie, ...

Next Article

Populacja „62”. Najstarsza cerkiew obronna na ziemiach ...

0
Shares
  • 0

Basia

Related articles More from author

  • DSC_5358
    WeekendWęgry

    Kończymy długi weekend, zaczynamy długi weekend. Propozycja dla spóźnialskich

    1 listopada 2016
    By PodróżowaćNajlepiej.pl
  • _IGP0253
    EuropaItaliaWeekend

    Od Piazza del Duomo do grobu twórcy Pinokia, czyli w try migiem po Florencji! Cz.II

    26 stycznia 2016
    By PodróżowaćNajlepiej.pl
  • NA STOŁACH W EUROPIE
    Po godzinach

    Co Europejczycy serwują na Świątecznych stołach – krótki przegląd naszym okiem

    24 grudnia 2015
    By PodróżowaćNajlepiej.pl
  • RYGA_SPACEREM_2015-75-750x410
    EuropaŁotwaWeekend

    Spacerkiem po Rydze, gdzie secesja zlewa się z architekturą XXI w.

    24 marca 2016
    By PodróżowaćNajlepiej.pl
  • SANPIEROAGRADO (17)
    ItaliaWeekend

    Bazylika San Piero a Grado, nie samą Krzywą Wieżą żyje Piza [film gopro]

    6 marca 2016
    By PodróżowaćNajlepiej.pl
  • Hoszowczyk (7)
    CerkwiePodkarpaciePolska Wschodnia

    Cerkwie w Bieszczadach samochodem, Hoszów dobry na start

    21 lutego 2016
    By PodróżowaćNajlepiej.pl

1 comment

  1. novaq 11 marca, 2016 at 20:49

    Następnym razem zabierzcie mnie ze sobą. Rewelacyjne materiały

Leave a reply Anuluj pisanie odpowiedzi

0

To Cię zainteresuje

  • IMG_20181125_124849
    ItaliaPoradnik

    Sycylijski poradnik – jak dojechać z Katanii do Taorminy

  • rhdr
    ItaliaWeekend

    Odwiedziliśmy Mediolan w porze lunchu

  • FLORENCJA I (22)_A_tonemapped
    EuropaItaliaWeekend

    Jak przejść najciekawsze miejsca Florencji na nogach w jeden dzień… i się zmęczyć? Cz. I

Czekamy na Ciebie – dołączysz? :)

Najnowsze

  • 5 lipca 2020

    Magiczne miasta Włoch, do zobaczenia po otwarciu granic

  • 28 czerwca 2020

    Jeżeli wybierzesz się do Nicei, nie omijaj tych miejsc

  • 23 lutego 2020

    Lazurowe Wybrzeże? Jak dostać się z lotniska w Nicei do centrum miasta

  • 22 lutego 2020

    Wybierasz się na Lazurowe Wybrzeże? Te aplikacje w telefonie mogą się przydać

  • 19 stycznia 2020

    Odwiedziliśmy Mediolan w porze lunchu

  • 12 stycznia 2020

    Sentymentalnie przez Turyn w dwa dni, zimową porą

  • 30 grudnia 2019

    Za nami kolejny rok – podsumowujemy nasze podróże i nie tylko. Kalendarium 2019

  • 28 grudnia 2019

    Aktualne informacje o bagażu podręcznym w najpopularniejszych liniach lotniczych [IV kw 2019]

  • 17 grudnia 2019

    [fotorelacja] Najpiękniejszy zachód słońca w Chorwacji – tylko z góry Srđ

  • 16 grudnia 2019

    Problem z parkowaniem w Dubrowniku – uwaga, to nie są tanie rzeczy

  • 2 grudnia 2019

    Średniowieczne miasteczko, gdzie grę w szachy poczujesz na własnej skórze – Marostica

  • 22 listopada 2019

    Na zachwyty to nie czas – odwiedziliśmy Međugorje

Poradniki

Dla zmotoryzowanychPoradnikSłowacja

Słowacja: co trzeba mieć w aucie podczas kontroli Policyjnej #Cykl Wakacyjny

Wakacje, ach te wakacje. Chciałoby się być w tym czasie wszędzie, ale nie zawsze przecież można. Co więc wtedy? Jakiś wypad za miasto, podróż po Polsce, a może wyjazd do ...
  • Morawy-pola-krajobraz

    Czechy: co trzeba mieć w aucie podczas kontroli Policyjnej #Cykl Wakacyjny

    By PodróżowaćNajlepiej.pl
    2 lipca 2017
  • IMG_20181125_124849

    Sycylijski poradnik – jak dojechać z Katanii do Taorminy

    By PodróżowaćNajlepiej.pl
    18 marca 2019
  • seats-train-window-travel-428614

    Jak kupić bilet kolejowy na trenitalia we Włoszech?

    By PodróżowaćNajlepiej.pl
    29 lipca 2018
  • BRNO AKTUALIZACJA (39)

    Skomponuj Euro-trip po miastach starego kontynentu. Wszystko podczas jednego wyjazdu!

    By PodróżowaćNajlepiej.pl
    23 sierpnia 2018

logo

Hej tu Basia i Mateusz! Od blisko pięciu lat [EDIT 2020 - od sześciu lat :P] jesteśmy małżeństwem. On z Śląska, ale w sumie to z Limanowej, Ona rdzenna „hutaska” z Krakowa, ale w sumie to z Nowego Wiśnicza. Pomysł na „Podróżować Najlepiej” powstał zupełnie przypadkiem i był ucieleśnieniem naszych krótkich i dłuższych wojaży.

To przede wszystkim Blog o Małopolsce, okolicach Krakowa oraz o naszej ukochanej Italii. Nie piszemy systematycznie i nie ma w naszych opowieściach magicznych słów, pociągających za sobą dziesiątki tysięcy czytelników, chociaż Tych z każdym dniem przybywa. Nie liczy się liczba przebytych kilometrów, lecz miejsca i ludzie.

Jesteśmy codziennie na Instagramie

Jesteśmy codziennie na Instagramie

Wspólnie w dotychczasowych projektach

Wspólnie w dotychczasowych projektach
  • KONTAKT / WSPÓŁPRACA
  • KRAKOWSKI PRZEDSIONEK
  • PO GODZINACH
© Copyright PodrozowacNajlepiej.pl. All rights reserved.