Co warto zobaczyć w Bergamo w jeden dzień

W Bergamo byliśmy już tyle razy, że ciężko to zliczyć. Dlatego, że to bardzo przyjemne miasteczko na jeden, dwa dni, ale również jest to idealny punkt przylotu do Włoch. Zazwyczaj ceny biletów lotniczych do tego przedsionka Mediolanu oscylują w okolicy 100zł, a zdarzały się nam i super okazje za mniej niż 60zł.

Większość leci tam właściwie w jednym celu, żeby już z samego lotniska przetransportować się do Mediolanu, dlatego w samym Bergamo poza mieszkańcami wielkich tłumów na ulicach nie ma. To duży plus! A tych, którzy ani razu przy okazji nie wyskoczyli do wzniesionego na górze starego miasta – mówimy wprost! Ignoranci.

Pierwszą rzeczą, która rzuca się w oczy podczas podchodzenia do lądowania nad pasem startowym lotniska Orio al Serio, jest topografia miasta. Dolna, nowocześniejsza część jest idealnie płaska, otoczona siecią autostrad i mniejszych miasteczek. Charakterystyczne, pomarańczowe dachówki tworzą jakby piaszczysty obszar, prawie wyjęty z pustyni Wadi Rum. Górna część miasta – Citta Alta to strome wzgórze, które wraz z swoim XVI-wiecznym bastionem wznosi się dumnie nad całym miastem. Jednak różnice dostrzega się już na ziemi. Idąc w kierunku starego miasta od dworca kolejowego (pod którym wysiadamy z autobusu kursującego z lotniska) część trasy spokojnie można przejść na nogach. Nie jest to zbyt duże miasto, żeby zdążyć się zmęczyć. Nowe miasto to kontrast, ostrzejsza architektura, szklana, nowoczesna, wymieszana z neoklasycystycznymi budynkami. Teoretycznie tłoczna, ale to tylko pozory i tylko w godzinach szczytu.

Stare miasto, to wąskie kamienne uliczki, pełne zakamarków, ślepych zaułków, osłoniętych przez wysokie mury domów i budynków w stylu romańskim i renesansowym. I to właśnie tam znajduje się najwięcej atrakcji turystycznych miasta. Wszystko skupione w jednym miejscu, co jeszcze bardziej przemawia za Bergamo. A całość uzupełniają widoki z jednej strony na miasto i z drugiej na góry Cavallo, Filaressa i Colletto.

Zakładając, że skusisz się na jednodniową wycieczkę po mieście, które niegdyś należało do Republiki Weneckiej, zapewne wysiądziesz w okolicach dworca kolejowego. Jak zwiedzić Bergamo po kolei? Sporządziliśmy mapkę do spaceru punkt po punkcie, by nie przegapić najciekawszych miejsc, bez cofania się lub przechodzenia kilkukrotnie obok tego samego budynku (pierwszy taki rysunek od czasów podstawówki – proszę się nie śmiać :P)

1. CHIESA PREPOSITURALE DI SANTA MARIA IMMACOLATA DELLE GRAZIE (1)

 Dokładnie w tym miejscu, gdzie dzisiaj stoi kościół założono pierwszy klasztor franciszkanów w 1422 roku na znak pokoju pomiędzy zwalczającymi się frakcjami politycznymi w regionie. Kilkaset lat później, główna ulica Bergamo ciągnąca się od miasta na górze do okolic dworca kolejowego wymagała modernizacji i poszerzenia. Kilkusetletni klasztor musiał zostać w większej części zlikwidowany, a na pamiątkę jego istnienia pozostał widoczny z ulicy Viale Papa Giovanni XXIII krużganek starego kompleksu. Ostało się również większość dzieł znajdujących się w starej świątyni, które obecnie upiększają nowszy kościół. Jeżeli cenicie dzieła malarzy sprzed kilkuset lat, to w środku zastaniecie cudowny fresk „Santo Jesus” z 1608 roku, czczony drewniany ołtarz z 1761 roku, obraz Madonny z świętymi z 1619, a nawet cykl fresków przedstawiający historię życia świętego Franciszka z 1507 roku stworzonych przez Jacopino Scipioniego.

2. TORRE DEI CADUTI (2)

Wieża znajduje się w dolnej części miasta (nowego) przy Piazza Vittorio Veneto w sąsiedztwie wielu monumentów i pomników, teatru Geattano Donizettiego, obelisku Napoleona Bonapartego – a wszystko to tworzy wspólny salon, w którym przebywa najwięcej ludzi w ciągu dnia. Torre dei Caduti należy do sieci muzeów w Bergamo i można na nią wejść schodami, po drodze podziwiając galerię historii miasta. Sama wieża jest najbardziej charakterystycznym pomnikiem dolnego miasta, zbudowanym na fali patriotycznego uniesienia zaraz po I Wojnie Światowej, na cześć poległych z Bergamo.

45metrowy pomnik został zaprojektowany przez Marcello Piacentiniego w 1922 roku i powstał na obszarze, który wcześniej był nazywany łąką Sant’Alessandro, na której odbywały się targi i dni handlowe, jedne z najstarszych i najbardziej uczęszczanych w Lombardii, historią sięgające nawet IX wieku. Wydaje się, że urządzanie targów jest zapisane w naturze Włochów. Praktycznie nie ma miasta, miasteczka i dnia w tygodniu, w którym nie odbywało by się tak zwane Mercato, które szczególnie upodobała sobie żeńska część turystów. Dokładnie więc w okolicy wieży, kilka razy w tygodniu – głównie zaś w niedzielę odbywają się straganowe targi, na których można kupić praktycznie wszystko. Uwaga! Straszny pożeracz czasu 😛

3. PALAZZO LUPI (3)

Jeden z wielu zabytkowych budynków, najbardziej wyróżniający się w swojej okolicy. Można tu znaleźć wręcz kompleks pałacyków – które swego czasu należały do siedziby Brygady Legnano. I chociaż nie jest to jeszcze stricte stare miasto, to na ulicy Via Pignolo widać znaczącą różnice w architekturze w porównaniu z główną ulicą miasta. To też dobre miejsce by na spokojnie spróbować wejść w niektóre bramy budynków. A nóż, będą otwarte – a czasem po prostu warto, ponieważ niejednokrotnie można napotkać prywatne atelier artystów zamieszkujących tę część miasta. Raz nawet, udało nam się wynająć przy ulicy Via San Tomaso tradycyjne mieszkanko, w którym ciężko było się doszukiwać wyposażenia z Ikei. Ściany ustrojone w ręcznie malowane obrazy panoramy Bregamo, i zabytkowych budynków. Meble masywne, stare, ręcznie robione. Ściany zimne, białe pokryte wapnem z drewnianym sufitem. Polubiliśmy takie miejsca, chociaż odbiegają daleko od standardów hotelowych.

4. ACADEMIA CARRARA (4)

W kilka minut od Palazzo Lupi położony jest sporych rozmiarów budynek galerii artystycznej Academia Carrara. Mieści muzeum sztuki z dziełami włoskich artystów Lorenzo Lotto, Palma il Vecchio, Giovanni Battista Moroni, Sandro Botticeli i wielu innych w tym nawet Antona van Dyck’a.

Początki kolekcji sięgają końca XVIII wieku, kiedy to hrabia Giacomo Carrara, kolekcjoner i mecenas sztuki, podarował w testamencie miastu swoje zbiory. Po jego śmierci w 1796 roku jego majątkiem zarządzał wyznaczony komisarz. Stan ten trwał do 1958 roku kiedy to opiekę nad zbiorami przejęła Rada Miasta. W 1810 roku siedziba muzeum zyskała nowy budynek, wybudowany w stylu neoklasycystycznym, zaprojektowany przez architekta Leopolda Pollacka.

5. UNIVERSITA DEGLI STUDI DI BERGAMO (5)

W budynku mieści się szkoła, do której wejść łatwo się nie da ze względu na czuwających w okolicy ochroniarzy. Jednak jeśli się sprytnie prześliźniemy w godzinach popołudniowych na plac wewnątrz szkoły, naszym oczom ukazuje się pierwsza warta zatrzymania panorama Bergamo. Szczególnie o zachodzie słońca warto się tu zatrzymać, jak i nam się udało – ale tylko dlatego że mieszkaliśmy w okolicy. Już na wstępie usłyszeliśmy z daleka, że szkoła jest zamykana i musimy wyjść, mimo to udało zrobić kilka zdjęć. Gdyby nie ten smog…

Okolice uniwersytetu to też koniec zwiedzania. Dolnego miasta oczywiście. W tym miejscu wystarczy podejść na przystanek (Fermata 102. Porta S.Agostino). Stąd co kilkanaście minut odjeżdża autobus do starego miasta, które jest głównym celem podróży do Bergamo. Oczywiście, jeżeli te pięć wymienionych już punktów nie zainteresuje Was, do starego miasta można spokojnie odjechać z okolic dworca kolejowego lub z przystanku przy Porta Nuova. Zawsze jest to autobus linii 1 (A,B,C).

6. CASTELLO DI SAN VIGILIO (6)

Do zamku najwygodniej jest wjechać kolejką Funicolare z stacji S.Vigilio. To dosłownie kilkadziesiąt metrów od przystanku autobusowego, na którym należy wysiąść z autobusu przyjeżdżając tu z Dolnego Miasta. Kolejka do góry odjeżdża co kilkanaście minut, więc ten czas na oczekiwanie nie jest zbyt długi. Zresztą kosztem dłuższego oczekiwania można w międzyczasie przespacerować się do pobliskiego kościółka Chiesa di Santa Grata Inter Vites, ciekawie położonego poniżej poziomu drogi, do którego trzeba zejść szerokimi schodami. Po drodze również mija się dom i galerię Casa Natale di Geatano Donizetti. Więc to kolejne dobre punkty na podziwianie panoramy miasta. Wracając jednak do kolejki, po kilku minutach wolnego podjazdu na najwyższy punkt Citta Alta pojawiają się dwie główne atrakcje, dla których prawdopodobnie warto się właśnie tam na początek wybrać. Ponownie cudowna panorama obejmująca tym razem również i szpiczaste dachy i wieżyczki Starego Miasta jak i dolnego. Drugim najważniejszym miejscem jest zamek. I szczerze, na tyle razy co byliśmy w Bergamo – jeszcze ani razu tam nie wjechaliśmy. Co tylko potwierdza, że w Bergamo jest co robić i że jeszcze tam wrócimy.

Twierdza położona jest na wysokości 496 m. n. p. m. i praktycznie od zawsze ze względu na swoje położenie pełniła funkcje obronne pobliskiego miasteczka Orobica. Przypuszcza się, że ze względu na doskonałe miejsce obserwacji, już w czasach Imperium Rzymskiego istniała niewielka wieża strażnicza. Jednak najwcześniejsze zapisy o fortyfikacji pochodzą z VI wieku. Z góry rozpościerał się kiedyś bardzo dobry widok (kiedy jeszcze smog był zjawiskiem nieznanym) na sąsiadującą Monte Bastię, starożytne miasteczka Valbrembo, Paladina oraz całą równinę Almenno, obszar o wielkim znaczeniu obronnym i handlowym – zwany Lemine. Na przełomie IX i XI wieku w okolicy osiedliła się niewielka wspólnota kościelna, która zbudowała w sąsiedztwie kaplicę, uznawaną za sanktuarium pod wezwaniem Santa Maria Maddalena.

Pod koniec XIX wieku zamek, który przez lata posiadał różnych panów i właścicieli znacznie się powiększył, a w 1912 roku zainstalowano w nim restaurację oraz rozpoczęto budowę kolejki linowej łączącej twierdzę z placem poniżej przy Porta Sant’Alessandro. Za to nietrudne jak dla Włochów zadanie zabrała się rodzina Soregaroli, która z początkiem poprzedniego stulecia wykupiła fortecę wraz z budynkami i terenami przynależnymi. Trasa kolejki do dziś po kilku zmianach liczy 621 metrów długości, a różnica między stacją dolną i górną wynosi zaledwie 91 metrów.

Korzystając raz jeszcze z kolejki Funicolare, po odwiedzinach zamku trzeba zjechać w dół, by w końcu wejść do miasta Citta Alta Bergamo.

7. TORRE DELLA CAMPANELLA (7)

Inaczej również nazywana Torre Della Cittadela pierwotnie była wojskową konstrukcją zbudowaną przez Bernabo Viscontiego by pełnić rolę bramy do Cytadeli Viscontich w Bergamo. A więc wchodząc od strony przystanku autobusowego jest to pierwszy punkt, który informuje turystów, że są już w środku starego miasta. I może sama konstrukcja nie ma jakoś ciekawej historii, można się w jej okolicy zatrzymać, odpocząć, zwrócić uwagę na zdobienia i wykończenie, do którego – tu uwaga, nie przyznają się włoscy architekci. Wieża jest całkowicie otynkowana, po wielu renowacjach i ostatniej znaczącej z XIX wieku za czasów trwającej tu okupacji austriackiej. Nad drzwiami znajduje się XVIII-wieczny balkon z żelaznymi barierkami, a nad nim zegar, który od niedawna ponownie wybija godzinę, dzięki dzwonom na wieży. Między zegarem, a tarasem znajduje się fresk orła dwugłowego oznaczający dominację obcego narodu. Ściana, zegary wykończenie, rynny, barokowe wejścia balkonowe prezentują styl słowiański z XVII wieku, wiele dodatków powstało później, więc uważa się, że nie mająca nic wspólnego z włoską formą architektura, bliższa jest do stylu z Polski lub Czech. Lecz twórców z tego okresu nie można zidentyfikować.

8. PIAZZA VECCHIA (8)

Jeden duży plac wokół którego skupione są wszystkie najważniejsze i zabytkowe budynki starego miasta Bergamo. Właściwie cała reszta miejsc, również warta jest uwagi jednak w sposób, który lubimy najbardziej czyli – teraz się gubimy i jeśli trafimy w jakieś ciekawe miejsce to ok, jeśli nie to może następnym razem 😛 

Fontanna Contarini

Fontanna zawdzięcza swoją nazwę burmistrzowi Republiki Weneckiej, który przekazał ją obywatelom w 1780 roku. Jego zamysłem dla tego zbiornika były dwie funkcje, upiększająca centralny punkt miasta jak i gospodarczy dla celów domowych, ponieważ woda wypływająca z rzeźb jest zdatna do picia, co uchroniło mieszkańców przed częstą suszą. Zbudowana z marmuru składa się z basenu głównego z ośmioboczną podstawą. Całość otaczają posągi symetrycznie zdobiące wodotrysk z czego dwa do małe sfinksy, z ust których wypływa woda. Obok małych basenów stoją kolumny, na których znajdują się zoomorficzne rzeźby przypominające węża i lwa, symbol Serenissimy, która w tym czasie dowodziła miastem.

Palazzo Della Regione

Pałac wzniesiono pod koniec XII wieku, w 1183 roku. Kiedy to zaczęły się rozwijać pierwsze wspólnotowe realia w Świętym Cesarstwie Rzymskim. Nawet Bergamo nie było daleko w tyle, aby również wybudować w swoich murach ten urzędniczy budynek cytowany jako Palatium Comunis Pergami w dokumentach z 1198 roku. Co w rzeczywistości czyni go najstarszym włoskim pałacem miejskim. Budynek zachował rolę centrum politycznego miasta nawet pod koniec ery komunalnej, kiedy wraz z nadejściem Republiki Weneckiej w pierwszej połowie XV wieku, był prawie wyłącznie używany jako miejsce, w którym dokonywano sądów, stąd „Palazzo della Ragione„.

Palazzo Nuovo

Biały, rzucający się w oczy budynek stoi na północnym boku placu. Obecnie jest to siedziba biblioteki obywatelskiej Angelo Mai, głównego punktu zbiorów historycznych z regonu Bergamo. Od momentu powstania, kiedy biblioteka mieściła się w jednej z sal całego budynku, do dziś kiedy zajmuje wszystkie jego pomieszczenia uzbierano dzięki darowiznom lub przejęciom sporą liczbę około 700 000 egzemplarzy unikatowych księgozbiorów, woluminów, 11 000 czasopism, ponad 2200 inkunabułów i blisko 12 000 oryginalnych dzieł sztuki. Dzięki temu historyczna biblioteka w niewielkim, prowincjonalnym Bergamo uważana jest za jedną z najważniejszych we Włoszech.

Cattedrale di Sant’Alessandro

Zwana również Duomo di Bergamo znajduje się w okolicy kaplicy Colleoni oraz zjawiskowego baptysterium, o wiele mniejszego od tego z Florencji, a mimo to architektonicznie pięknego. Katedra Sant’Alessandro jest głównym miejscem kultu katolickiego w Bergamo. Wyróżnia się w gęstym zabudowaniu, jako namacalny znak obecności która trwa tu od stuleci, w otoczeniu pełnym kultury, przyrody i starożytnych śladów przeszłości, które wyróżniają stare miasto Bergamo. Na szczycie katedry znajduje się potężny posąg rycerza Sant’Alessandro, patrona który jakby czuwał nad mieszkańcami miasta. Historia kościoła jest bardzo zawiła i nie do końca jasna. Tak naprawdę prace grzewcze wykonywane w 2004 roku dały wiele odpowiedzi na temat topografii miejsca i budynków, które wcześniej znajdowały się na terenie obecnej katedry. Ta powstała na przełomie XV-XVI wieku z zupełnym rozmachem, musiała być większa od poprzedniej ze względu na potęgujące się tłumy podczas nabożeństwach. Materiał budulcowy starej katedry wykorzystano na wzmocnienie murów otaczających miasto.

9. SANTA MARIA MAGGIORE (9)

Świątynia znajduje się za Piazza Vecchia, nieco schowana za arkadami przy placu katedralnym. W kościele tym warto posiedzieć dłużej, pomedytować zachwycając się imponującymi skarbami. Kościół Santa Maria Maggiore został wzniesiony w 1137 roku jako romańska bazylika w zachowanym do dziś stylu lombardzkim z cofniętą wieżą na bazie krzyża. Według ludowej tradycji, częściowo potwierdzonej zresztą w źródłach pisanych, kościół został wybudowany w celu dopełnienia ślubu złożonego Matce Bożej przez mieszkańców Bergamo, proszących ją o uchronienie miasta od suszy, głodu i dżumy, które nawiedziły okolicę w 1133.

Drzwi po obu stronach kościoła są strzeżone przez lwy pod pięknymi gotyckimi sklepieniami z 1353 i 1360 roku. Co ciekawe każdy z portali posiada swoją osobną nazwę Portal Czerwonych Lwów i Portal Białych Lwów dlatego warto przed wejściem do środka zatrzymać się na chwile przy marmurowych zwierzakach. Wewnątrz są piękne renesansowe stoiska chórów, barokowe stiuki i XVI-wieczne arrasy na ścianach naw bocznych i chór. Miejscowi wielbiciele wciąż zostawiają świeże kwiaty na grobowcu kompozytora Donizettiego, zasłużonego obywatela z Bergamo

Na koniec swoją uwagę zwracamy na okazały, rzeźbiony w drewnie, barokowy konfesjonał z 1704 roku. Jego wykonawcą był Andrea Fantoni. Warto też zwrócić uwagę na wiszący nad balustradą prezbiterium krucyfiks z XIV w.

10. BAPTYSTERIUM (10)

Właściwie to kiedy byliśmy w Bergamo po raz pierwszy, zupełnie nie przygotowani, a co za tym idzie bez planu na spacer po starym mieście, trafiliśmy do Santa Maria Maggiore i Cattedrale di Sant’Alessandro dzięki tej niezwykłej budowli. Oczywiście o wiele mniejsza od popularnego baptysterium z Florencji obok Duomo, ale jest równie piękne inaczej. Niezwykła ośmiokątna budowla została zbudowana w 1340 roku czyli w okresie kiedy powstawały okoliczne świątynie. Całość zdobią otaczające je posągi z XIV wieku  przedstawiające cnoty wiary, nadziei, miłości, męstwa, sprawiedliwości, rozwagi, umiaru i cierpliwości, pochodzą z XIV wieku.

11. ROCCA (11)

Ostatnie z miejsc, które można by odwiedzić jeśli ma się szczęście (często jest zamknięte z powodu remontów) i siły po wyczerpującym dniu. Ale nawet jeżeli zardzewiałe kraty udaremnią chęć wejścia na teren zamku nad wzgórzem Sant Eufemia pozostaje przejść na taras widokowy, który gwarantuje jedne z najpiękniejszych widoków z Citta Alta.

W tym miejscu pozostawiamy podróżników. Całkiem niedaleko, z przystanku (fermata 103) odjedziecie linią nr. 1 do dolnego miasta, kontynuując swoją przygodę.

 Co jeszcze można zobaczyć w Bergamo?

• Były Monastyr Sant’Agostino (obecnie siedziba Uniwersytetu)
• Torre Sub Foppis
• Porta S.Agostino
• Porta S.Giacomo (najbardziej rozpoznawalna brama w Bergamo)
• Museo Nel Liceo
• Były klasztor Św. Franciszka
• Bastion San Lorenzo
• Orto Botanico „Lorenzo Rota”

Szukasz noclegu w BERGAMO w dobrej cenie w wygodnym i przytulnym apartamencie? Skorzystaj z gościnności gospodarzy i rezerwuj na AirBnb